"Pomagamy Wiśle płynąć"

 

W dniu 15 sierpnia 2023 roku obchodzimy Święto Wojska Polskiego.

W tym dniu przekazujemy Żołnierzom Rzeczypospolitej Polskiej podziękowania za skuteczną obronę naszej Ojczyzny.

Liga Morska i Rzeczna od czasu powstania jest ściśle związana z bezpieczeństwem Państwa Polskiego na morzu i rzekach. W 1939 roku w strukturach Ligowych było około 1 mln członków.

Wśród działaczy było wielu wojskowych: generał Gustaw Orlicz - Dreszer, generał Józef Haller, wiceadmirał Kazimierz Porębski, generał Mariusz Zaruski, kontradmirał Jerzy Świrski i wielu innych. Honorowymi Członkami Ligi Morskiej i Kolonialnej byli marszałek Józef Piłsudski, marszałek Edward Śmigły - Rydz, generał broni Kazimierz Sosnkowski.

Do bardzo ważnych efektów współpracy Ligi Morskiej i Rzecznej z instytucjami marynarki wojennej było:

- Zorganizowanie Flotylli Wiślanej oraz Flotylli Pińskiej, które dzielnie walczyły z wojskami sowieckimi w 1920 roku.

- Opracowanie oraz złożenie w Sejmie RP ?Memoriału w sprawie budowy floty wojennej (27 maja 1931 r.). Powołano Fundusz Obrony Morskiej, przekształcony w Fundusz Obrony Narodowej w celu prowadzenia zbiórki pieniędzy na zakup sprzętu obronnego. Efektem zbiórki pieniężnej był m.in zakup okrętu podwodnego ORP ?Orzeł? (1 września 1937 r.).

W 1932 roku z inicjatywy działaczy Ligi Morskiej i Rzecznej odbyły się obchody Święta Morza. W 1939 roku uczestnicy obchodów Święta Morza składali uroczyste ślubowanie:

"Przysięgam odwiecznych praw do Bałtyku i morskich przeznaczonej Rzeczypospolitej strzec! Nad ujsciem Wisły straż niezłomną trzymać! Dorobek Polski na wybrzeżu i morzu pomnażać! Braci naszych za granicą, nierozerwalną część Narodu Polskiego wspomagać i bronić! Tak nam dopomórz Bóg".

W obchodach Święta Morza zawsze uczestniczyły władze państwowe oraz samorządowe.

Działacze Ligi Morskiej i Rzecznej przyczynili się do powstania m.in. Stoczni Marynarki Wojennej na Oksywiu.

Członkowie Ligi Morskiej i Kolonialnej zdali egzamin z patriotyzmu podczas II wojny światowej. Walczyli we wszystkich formacjach Wojska Polskiego, wielu poległo z bronią w ręku.

Związki Ligi Morskiej i Rzecznej z Wojskiem Polskim do obecnych czasów, przyczyniły się do realizacji wielu programów rozwoju Marynarki Wojennej, szkolnictwa morskiego.

Żyjemy obecnie w czasach, kiedy Wojsko Polskie musi być liczne, sprawne oraz dobrze uzbrojone.

Wszystkim Żołnierzom Wojska Polskiego życzymy bezpiecznej służby dla Rzeczypospolitej Polskiej.

 

W dniu 13 sierpnia 2023 roku przypada 150 rocznica urodzin generała Józefa Hallera, zasłużonego dla Rzeczypospolitej Polskiej generała oraz polityka.

Pełnił wiele ważnych funkcji w Wojsku Polskim jak również w najważniejszych organach państwowych.

Brał udział w wojnie z bolszewikami, pełniąc funkcję dowódcy Frontu Pomorskiego.

W dniu 10 lutego 1920 roku w Pucku, wspólnie z ministrem spraw wewnętrznych Stanisławem Wojciechowskim oraz admirałem Kazimierzem Porębskim dokonał symbolicznego aktu zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim.

Był to szczególny znak że Polska po wieloletniej niewoli znowu wróciła nad Bałtyk.

Na podstawie ustaleń Traktatu Wersalskiego odzyskaliśmy wówczas 147 km wybrzeża morskiego.

Zaślubiny z morzem stały się ważną patriotyczną i obywatelską demonstracją naszej odwiecznej obecności nad Bałtykiem.

Dla członków Ligi Morskiej  i Rzecznej dzień zaślubin z Morzem Bałtyckim jest szczególnie ważny, gdyż posiada charakter manifestacji świadczącej o przywiązaniu Polaków do Morza Bałtyckiego.

Przywiązanie to zostało potwierdzone w dniu 22 września 2022 roku, kiedy oddano do eksploatacji najważniejsza część Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, łączącą Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim.

Autorami pomysłu budowy Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną byli działacze ligi Morskiej i Rzecznej, inż. Eugeniusz Kwiatkowski oraz prof. Tadeusz Jednorał.

Najważniejszym odznaczeniem Ligi Morskiej i Rzecznej jest Pierścień Hallera.

Przygotował

Wacław L. Kowalski

Wiceprezes Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Rzecznej

 

W dniu 1 sierpnia 2023 roku obchodzimy 79 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

W dniu tym oddajemy cześć bohaterom zrywu niepodległościowego przeciwko niemieckiej okupacji Warszawy.

Powstanie Warszawskie wybuchło dnia 1 sierpnia 1944 roku, trwało 63 dni.

Pod względem politycznym miało ogromne znaczenie.

Był to bój o Wolną Polskę.

Powstańcy Warszawscy zademonstrowali dążenie do odzyskania i utrzymania niepodległości.

Sprawiło że Państwo Polskie chociaż zniewolone, zachowało swoją odrębność, przeciwstawiło się również okupacji sowieckiej.

Z olbrzymią czcią składamy Powstańcom Warszawskim hołd i podziękowanie za ofiarę krwi jaką złożyli podczas walk.

Cześć i Chwała Bohaterom Powstania Warszawskiego

Muzeum Wisły w Tczewie, będące Oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, organizuje wystawę zatytuowaną "Człowiek i rzeka. Łodzie i szkutnicy". Otwarcie wystawy odbędzie się w dniu 29 czerwca 2023 roku w Muzeum Wisły w Tczewie.

Wystawie będzie towarzyszyło przedsięwzięcie jakim jest FLIS V Orderu Rzeki Wisły na trasie Sandomierz - Tczew.

Flis wypłynął z Sandomierza 1 czerwca 2023 roku.

Do tradycji Flisaków płynących po Wiśle należy obowiązek zatrzymania się w Czerwińsku i przed wizerunkiem Świętej Barbary podziękować za opiekę i poprosić o dalszą. 

Uroczyste powitanie uczestników Flisu nastąpi 29 czerwca o godzinie 15⁰⁰. 

Klub Bractwo Wiślane - Liga Morska i Rzeczna zaprasza żeglarzy oraz sympatyków żeglarstwa i turystyki na powitanie Flisaków V Orderu Rzeki Wisły na trasie pomiędzy Sandomierzem i Tczewem.

Flisakom Flisu Sandomierz - Tczew życzymy przysłowiowej "stopy wody pod kilem" oraz opieki Patronki Flisaków - Świętej Barbary.

Z Ligowym pozdrowieniem

Wacław L. Kowalski

Prezes Zarządu

Klub Bractwo Wiślane - Liga Morska i Rzeczna

 

 

 

 

 

 

103 Rocznica Zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim.

W dniu 10 lutego 2023 r. obchodzimy 103 Rocznicę Zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim.

Po odzyskaniu niepodległości 10 lutego 1918 roku, w Pucku odbyły się uroczystości związane z Zaślubinami Polski z Morzem Bałtyckim.

Polska posiadała wówczas 147 kilometrowy odcinek wybrzeża Morza Bałtyckiego.

Pomimo trudnej sytuacji w jakiej znajdował się kraj po zniszczeniach spowodowanych przez I wojnę światową, Powstanie Wielkopolskie, wojnę z bolszewikami, Władze Rzeczypospolitej Polskiej postawiły na rozwój gospodarki morskiej i wodnej oraz żeglugi śródlądowej.

Pod Aktem Zaślubin, obok podpisu generała Józefa Hallera, widnieje podpis wiceadmirała Kazimierza Porębskiego, prezesa Ligi Morskiej i Rzecznej oraz Honorowego Członka Ligi Morskiej i Rzecznej, profesora Stanisława Wojciechowskiego.

Od 1995 roku w dniu 10 lutego Liga Morska i Rzeczna obchodzi swoje święto, Święto Ligi Morskiej i Rzecznej. Zostało ono ustanowione w 1994 roku w celu podkreślenia rangi Zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim oraz w celu przypomnienia o tym, że w Zaślubinach Polski z Morzem Bałtyckim w 1920 roku uczestniczyli działacze stowarzyszenia Liga Żeglugi Polskiej, przekształconej w 1924 roku w Ligę Morską i Rzeczną.

Przez przeszło 100 lat działacze Ligi Morskiej i Rzecznej ściśle współpracowali z Władzami Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach dotyczących budowy infrastruktury morskiej i rzecznej, organizacji szkolnictwa morskiego. Należy wspomnieć o postaciach, ekspertach Ligowych jak inż. Tadeusz Wende, inż. Eugeniusz Kwiatkowski, dr Stanisław Garnuszewski, inż. Tadeusz Tilinger, prof. Tadeusz Jednorał i wielu innych.

Wymownym efektem współpracy w ostatnich latach jest pomysł budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną według koncepcji inż Eugeniusza Kwiatkowskiego (z 1948 roku) oraz prof Tadeusza Jednorała z 2005 roku.

Pierwszy odcinek kanału w postaci Portu Nowy Świat został uroczyście otwarty w dniu 17 września 2022 roku. Zakończenie budowy przewidziane jest w 2023 roku.

W uroczystym dniu 103 Rocznicy Zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim działacze Ligi Morskiej i Rzecznej oraz liczne grono Ludzi Morza, żeglarzy, oddaje hołd uczestnikom tego wydarzenia, składając kwiaty pod Pomnikiem Zaślubin w Pucku.

Przygotował:

Wacław L. Kowalski

Wiceprezes Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Rzecznej

 

 

200 rocznica rozpoczęcia budowy Kanału Augustowskiego

 

W 2023 roku obchodzimy 200 rocznicę rozpoczęcia budowy Kanału Augustowskiego, jednego z najważniejszych obecnie szlaków żeglugowych o charakterze turystycznym.

Koncepcja budowy Kanału Augustowskiego z 1823 roku przewidywała wykorzystanie szlaku wodnego dla celów transportowych. Przewidywano transport płodów rolnych oraz drewna do krajów zachodnich.

Prusy, kontrolujące drogi wodnej w ujściu Wisły, nakładały na Rzeczpospolitą cła zaporowe na transport towarów poza granicę terytorium Rzeczypospolitej. Interesy gospodarcze były poważnie zagrożone.

Projekt budowy Kanału Augustowskiego zlecono ppłk Ignacemu Prądzyńskiemu.

Prace projektowe wykonano w latach 1823 - 1824. Budowę rozpoczęto już w 1825 roku.

Projekt wykonany przez ppłk Ignacego Prądzyńskiego przewidywał połączenie rzeki Biebrzy przez rzekę Nettę i Jeziora Augustowskie do rzeki Czarna Hańcza, dopływu Niemna.

Kanał został zaprojektowany dla ruchu łodzi o wyporności 150 ton o wymiarach 43,0 x 5,2 m i zanurzeniu ok. 1,2 m. Projekt śluz komorowych przewidziano o parametrach dł. 47,6 m i szerokość 6,4 m. Pełna dokumentacja Kanału Augustowskiego została ukończona w styczniu 1825 roku.

Projekt składał się z trzech części: opis trasy żeglugowej, projektów konstrukcyjnych poszczególnych budowli wodnych i naziemnych i profilu podłużnego kanału oraz opisu sposobu zaopatrzenia go w wodę. Głównymi materiałami do budowy kanału służył kamień rodzimy, cegła oraz wapno hydrauliczne. Na budowie zatrudniono 5 - 7 tyś. osób. Kierownictwo budowy powierzono Ignacemu Prądzyńskiemu.

Podczas budowy wprowadzano liczne poprawki w projekcie. W latach 1825 - 1830 wykonano 15 śluz oraz odcinek od Niemna do Augustowa, długości około 70 km.

W 1830 roku w realizacji budowy nastąpiła przerwa spowodowana wybuchem i przebiegiem Powstania Listopadowego.

Od 1833 roku kontynuowano prace polegające na likwidacji zniszczeń oraz dokończono budowę.

Prace zakończono w 1835 roku. Żeglugę na kanale uruchomiono w 1839 roku.

Podczas eksploatacji Kanału Augustowskiego do 1918 roku, prowadzony był transport drewna spławianego na tratwach oraz materiałów budowlanych dla budowy kanału.

W latach 1918 - 1939, po uszkodzeniach spowodowanych przez I wojnę światową, w 1921 roku przystąpiono do naprawy zniszczeń.

Po II wojnie światowej przez odbudowany Kanał Augustowski przewożono drewno w tratwach oraz turystów indywidualnych. W 1969 roku przez Kanał Augustowski przepłynęło około 9000 turystów indywidualnych. Kanał Augustowski wykorzystywany był do organizacji rejsów spacerowych oraz imprez sportowych.

W 1968 roku decyzją Ministra Kultury i Sztuki Kanał Augustowski uznany został za zabytek techniki I klasy.

Podstawowymi formami użytkowania kanału są:

- turystyka wodna

- spław drewna i żegluga towarowa

- sporty wodne i rekreacja

- gospodarka wodna dla potrzeb żeglugi i rolnictwa

Łączna długość Kanału Augustowskiego wynosi 101,0 km z tego na terytorium Polski - 80 km.

Od 2007 roku z inicjatywy Ligi Morskiej i Rzecznej realizowany jest projekt o charakterze żeglugowo - turystycznym pn. "Szlak Wodny im. Króla Stefana Batorego", rozpoczynający się przy Zamku Królewskim w Warszawie, po Wiśle przez Kanał Żerański - Jezioro Zegrzyńskie - Narew - Biebrzę - Kanał Augustowski, ponadto po Wiśle przez Zalew Włocławski - Nogat - Kanał Jagielloński - rzekę Elbląg - Zalew Wiślany - kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną na Morze Bałtyckie.

Projekt ten realizowany jest przez władze samorządowe miast i gmin oraz Urząd Marszałka Województwa Mazowieckiego, Urząd Marszałka Województwa Podlaskiego, Marszałka Województwa Warmińsko - Mazurskiego, Wojewodę Mazowieckiego oraz Urząd Żeglugi Śródlądowej, Dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie, Ligę Morską i Rzeczną, Urząd Morski w Gdyni, Hydroinvest Sp. z o.o.

W 2009 roku z inicjatywy Marszałka Województwa Mazowieckiego oraz Marszałka Województwa Podlaskiego, Polska Agencja Rozwoju Turystyki S.A. opracowała Strategię Rozwoju Produktu Turystycznego Szlak Wodny im. Króla Stefana Batorego.

W latach 2009 - 2022 na Szlaku Wodnym im. Króla Stefana Batorego powstało wiele nowych inwestycji infrastrukturalnych. Należy wspomnieć o największych:

- kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną

- port przystań w Grudziądzu

- port przystań w Łomży

- przystań w Płocku

- przeprowadzono modernizację portu we Fromborku, Portu Praskiego w Warszawie

W 2023 roku zakończone zostaną prace przy budowie kanału żeglugowego na odcinku od Elbląga do portu Nowy Świat.

Uważamy, że Jubileusz 200 rocznicy rozpoczęcia budowy Kanału Augustowskiego może być wykorzystany do dalszej promocji drogi wodnej pod nazwą "Szlak Wodny im. Króla Stefana Batorego". Kanał Augustowski stanowi bardzo ważny odcinek "Szlaku Wodnego im. Króla Stefana Batorego".

 

Zebrał:

Wacław L. Kowalski

Prezes Zarządu

Klubu Bractwo Wiślane

Liga Morska i Rzeczna